Pravila fakulteta

Na osnovu clana 27.,37. i 38 . Zakona o ustanovama, clana 58. Zakona o univerzitetu (Sl. list R BIH, broj 39/90) i Uredbe sa zakonskom snagom o izmjenama i dopunama Zakona o univerzitetu (Sl. list R BIH, broj 24/93), Upravni odbor Agromediteranskog fakulteta Univerziteta «Džemal Bijedic» u Mostaru, na sjednici održanoj _________________donio je


PRAVILA AGROMEDITERANSKOG FAKULTETA
Univerziteta «Džemal Bijedic» u Mostaru

I OSNOVNE ODREDBE

Clan 1.
Agromediteranski fakultet Univerziteta «Džemal Bijedic» u Mostaru (u daljem tekstu: Fakultet) je osnovan odlukom Savjeta Univerziteta broj:100-1-590/02 od 19.06. 2002. godine.
Osnivac prema Fakultetu ima prava i obaveze utvrdene Zakonom.

Clan 2 .
Ovim Pravilima regulišu se sljedece odredbe: naziv i sjedište ustanove, osnivac ustanove, obaveze ustanove prema osnivacu, djelatnost ustanove,nacin i uslovi obavljanja te djelatnosti, odnos prema korisnicima usluga, statusne promjene,nacin rasporedivanja sredstava za rad, upravljanje i rukovodenje Fakultetom,drugi organi ustanove i njihova prava i odgovornost, uslovi i nacin izbora i razrješenja, opšta akta koja se donose u ustanovi i nacin njihovog donošenja, lica ovlaštena da, pored dekana, zastupaju ustanovu i njihova ovlaštenja i odgovornost, nacin ostvarivanja javnosti rada, druga pitanja utvrdena zakonom i druge odredbe od znacaja za rad ustanove i ostvarivanja prava i odgovornosti radnika ustanove.Pravilima Fakulteta regulišu se narocito: nastavni i naucnoistraživacki rad i pravila studiranja.


Clan 3.
Fakultet je visokoškolska ustanova u državnoj svojini.
Djelatnost Fakulteta je organizovanje nastavnog i naucnoistraživackog rada.
Nastavni i naucnoistraživacki rad organizuje se kao dodiplomski i postdiplomski studij.

Clan 4.
Fakultet ima svojstvo pravnog lica.
Fakultet je upisan u sudski registar ustanova kod Kantonalnog suda u Mostaru.

Clan 5.
Nadzor nad zakonitošcu rada Fakulteta vrši Ministarstvo obrazovanja, nauke, kulture i sporta Hercegovacko – Neretvanskog kantona.

II NAZIV I SJEDIŠTE

Clan 6.
Fakultet posluje pod nazivom Agromediteranski fakultet Univerziteta «Džemal Bijedic» u Mostaru.
Clan 7.
Sjedište Fakulteta je u Mostaru, USRC «Midhat Hujdur-Hujka»,Maršala Tita b.b.

Clan 8.
O promjeni naziva i sjedišta Fakulteta odlucuje Upravni odbor Fakulteta, uz saglasnost Osnivaca.

Clan 9.
Fakultet je udružen u Univerzitet «Džemal Bijedic» u Mostaru.

III PECAT, ŠTAMBILJ, LOGOTIP

Clan 10.
Fakultet ima pecat okruglog oblika, precnika 50 mm.
U sredini pecata utisnut je grb Univerziteta, a oko grba je ispisan sljedeci tekst latinicom i cirilicom:
Agromediteranski fakultet
Univerzitet «Džemal Bijedic» u Mostaru
Fakultet ima i dva mala pecata, precnika 25 mm, istog sadržaja oznacena br. 1 i 2.

Clan 11.
Štambilj Fakulteta je pravougaonog oblika sa natpisom Agromediteranski fakultet.

Clan 12.
Fakultet ima svoj logotip cije idejno i likovno riješenje usvaja Upravni odbor.

IV ZASTUPANJE I PREDSTAVLJANJE

Clan 13.
Fakultet zastupa i predstavlja dekan.
Dekan može prenijeti dio svojih ovlaštenja u pojedinim poslovima na druge zaposlenike Fakulteta pod uslovima utvrdenim važecim propisima.

V ODGOVORNOST ZA OBAVEZE

Clan 14.
Fakultet odgovara za svoje obaveze prema trecim licima svim svojim sredstvima.

Clan 15.
Osnivac solidarno i neograniceno odgovara za obaveze Fakulteta.

Clan 16.
Fakultet ima svoj žiro racun kod Univerzal banke u Mostaru.

VI DJELATNOST

Clan 17.
Djelatnost Fakulteta je:
- visoko i više obrazovanje,
- istraživanje i eksperimentalni razvoj u prirodnim naukama,
- izdavanje knjiga,
- izdavanje novina,
- izdavanje casopisa i periodicnih publikacija i
- ostala izdavacka djelatnost.

Clan 18.
O promjeni djelatnosti Fakulteta odlucuje Upravni odbor Fakulteta.

VII ORGANIZACIJA FAKULTETA

Clan 19.
Zadaci Fakulteta obavljaju se preko organizacionih jedinica.
Fakultet kao javna visokoškolska ustanova koja se bavi nastavnim i naucnoistraživackim radom u svom sastavu ima sljedece organizacione jedinice:
- studijske odsjeke,
- Poljoprivredni institut i
- Sekretarijat Fakulteta, organizaciona jedinica za obavljanje zajednickih poslova.
Organizacione jedinice iz prethodnog stava nemaju status pravnog lica.

STUDIJSKI ODSJECI

Clan 20.
Studijski odsjeci se organizuju i staraju o izvodenju nastavnog i naucnoistraživackog rada prema nastavnom planu i nastavnim programima i rasporedu nastave.
Studijski odsjeci su:
- Vocarsko – vinogradarski i
- Povrtlarsko – cvjecarski
Raspored predmeta po studijskim odsjecima odreduje se odlukom Nastavno-naucnog vijeca Fakulteta.

Clan 21.
Clanovi odsjeka su svi nastavnici i saradnici koji rade na predmetima koje obuhvata odsjek.

Clan 22.
Radom odsjeka rukovodi šef odsjeka.
Šefa odsjeka bira Nastavno-naucno vijece iz reda nastavnika na prijedlog clanova odsjeka.
Šef odsjeka se bira na vrijeme od 2 godine, i može biti ponovo izabran.

POLJOPRIVREDNI INSTITUT

Clan 23.
Naucnoistraživacki rad u pravnom prometu sa trecim licima organizuje se putem organizacione jedinice - Poljoprivrednog instituta.
Poslovi iz prethodnog stava obuhvataju narocito:
- izradu studija i naucnoistraživackih projekata,
- izradu elaborata, programa, strucnih ekspertiza i mišljenja i
- kontinuirane konsultantske aktivnosti.

Clan 24.
Poslovni i financijski efekti instituta ostvaruju se putem Fakulteta, s tim što se vodi poseban obracun rezultata poslovanja putem podracuna-transakcijkog racuna otvorenog kod Poslovne banke.

Clan 25.
Radom instituta rukovodi rukovodilac Instituta.
Rukovodioca Instituta bira Upravni odbor Fakulteta.
.
Clan 26.
Strucni organ Instituta je Naucno vijece Instituta.

Clan 27.
Institut može osnovati specijalizovana odjeljenja.

Clan 28.
Bliže odredbe o radu Instituta, rukovodioca i Naucnog vijeca Instituta regulišu se posebnim opštim aktom.

SEKRETARIJAT FAKULTETA

Clan 29.
Zajednicki poslovi se obavljaju u Sekretarijatu Fakulteta i objedinjuju sve strucne administrativno-tehnicke i pomocne poslove koji se obavljaju u cilju uspješne djelatnosti Fakulteta.
Poslove iz prethodnog stava obavljaju zaposlenici organizaciono povezani u strucne službe.

Clan 30.
U cilju racionalizacije i efikasnijeg obavljanja poslova iz prethodnog clana Fakultet povjerava Univerzitetu dio poslova iz oblasti:
1. Pravnih i opštih poslova
2. Racunovodstveno-finansijskih poslova
3. Biblioteckih poslova

Clan 31.
Bliže odredbe sa opisom poslova pojedinacnih službi, opisom poslova po grupama poslova i izvršiocima, nazivom izvršilaca i druga pitanja regulišu se Opštim aktom o organizaciji i sistematizaciji poslova.

VIII NASTAVNI I NAUCNOISTRAŽIVACKI RAD

1) NASTAVNI RAD
Clan 32.
Fakultet, u skladu sa Zakonom o univerzitetu , organizuje i izvodi dodiplomsku nastavu za sticanje više i visoke strucne spreme i postdiplomsku nastavu za sticanje strucnog stepena specijaliste i naucnog stepena magistra, odnosno doktora nauka.

a) DODIPLOMSKI STUDIJ

Clan 33.
Nastava se izvodi za redovne i vanredne studente.

Clan 34.
Nastava se izvodi prema utvrdenom nastavnom planu i nastavnim programima.

Clan 35.
Nastavni plan za sticanje više i visoke strucne spreme obuhvata:
• nastavne predmete,
• ukupan broj casova predavanja, vježbi i drugih oblika nastavnog rada.
Nastavni plan je sastavni dio ovih Pravila.

Clan 36.
Nastavni plan sadrži opšte, strucne i fakultativne predmete.
Opšti i strucni nastavni predmeti su obavezni.
Fakultativni nastavni predmeti uvedeni su radi proširivanja strucnih znanja studenata.
Fakultativni predmet postaje obavezan nakon što je student izvršio izbor.

Clan 37.
Nastavnim programom se za svaki nastavni predmet utvrduje sadržaj nastavnog predmeta, nacin izvodenja nastave i polaganja ispita i obavezni udžbenici i prirucnici na osnovu kojih se polaže ispit iz tog nastavnog predmeta.

Clan 38.
Nastavni programi objavljuju se na oglasnoj ploci Fakulteta ili na drugi pogodan nacin.

Clan 39.
Nastavni plan i programe opštih nastavnih predmeta donosi Univerzitet.
Nastavni plan i programe strucnih i fakultativnih predmeta donosi Nastavno-naucno vijece Fakulteta, uz prethodnu saglasnost Univerziteta.

Clan 40.
Primjenu nastavnog plana i nastavnih programa prati Nastavno-naucno vijece i daje prijedlog za njihovu izmjenu.

Clan 41.
Nastavno-naucno vijece dužno je da najkasnije u roku od 4 godine od pocetka primjene nastavnog plana i nastavnih programa pokrene postupak za njihovo cjelovito preispitivanje .
Izmjena Nastavnog plana i nastavnih programa vrši se na nacin i po postupku utvrdenom za njihovo donošenje.

Clan 42.
Student ima pravo da završi zapoceti studij po nastavnom planu koji je važio prije izvršene izmjene u roku koji ne može biti duži od trajanja dodiplomskog studija, racunajuci od upisa na studij.
Ako student izrazi želju, može da nastavi studij po izmjenjenom nastavnom planu odmah nakon njegovog stupanja na snagu.

Clan 43.
Na fakultetu se organizuje dodiplomski studij za sticanje više strucne spreme, u dvogodišnjem trajanju i dodiplomski studij za sticanje visoke strucne spreme, u cetverogodišnjem trajanju.

Clan 44.
Diplomiranjem na pojedinim studijskim odsjecima stice se VI i VII stepen strucne spreme sa strucnim nazivima:inžinjer poljoprivrede (VI stepen) i diplomirani inžinjer poljoprivrede (VII stepen)

Clan 45.
Upravni odbor, na prijedlog Nastavno-naucnog vijeca, za svaku školsku godinu utvrduje da li ce se na oba studijska odsjeka vršiti upis studenata.

Clan 46.
Nastava i ispiti se obavljaju u toku školske godine.
Školska godina pocinje 1.oktobra tekuce i završava 30.septembra naredne kalendarske godine.
Školska godina se dijeli na zimski i ljetni semestar.
Pocetak i završetak nastave, trajanje semestra, broj sedmica nastave, ispitni rokovi i termini utvrduju se odlukom Nastavno - naucnog vijeca Univerziteta prije pocetka nove školske godine, a u skladu sa Zakonom.

Clan 47.
Ispiti se obavljaju u ispitnim rokovima, i to:
- januarsko-februarskom ispitnom roku
- junsko-julskom ispitnom roku
- septembarskom ispitnom roku
Svaki ispitni rok ima po dva ispitna termina.
Student ima pravo polagati ispit u oba ispitna termina, ali u drugom ispitnom terminu može polagati najranije po proteku 15 dana od dana polaganja u prvom terminu.

b) POSTDIPLOMSKI STUDIJ

Clan 48.
Postdiplomski studij za sticanje strucnog stepena specijaliste i naucnog stepena magistra nauka organizuje se iz strucnih i naucnih oblasti koje se izucavaju kao maticne na Fakultetu.

Clan 49.
Postdiplomski studij za sticanje strucnog stepena specijaliste i naucnog stepena magistra nauka organizuje se za redovne, a , uz saglasnost Univerziteta, i za vanredne studente.
Postdiplomski studij za sticanje strucnog stepena specijaliste traje jednu godinu, odnosno dva semestra, a postdiplomski studij za sticanje naucnog stepena magistra traje dvije godine, odnosno cetiri semestra.

Clan 50.
Postdiplomski studij izvodi se po nastavnom planu i nastavnim programima.
Nastavni plan i nastavne programe donosi Nastavno-naucno vijece, uz prethodnu saglasnost Univerziteta.

Clan 51.
Organizovanje postdiplomskog studija za sticanje strucnog stepena specijaliste odnosno naucnog stepena magistra, konkurs za upis, vrijeme izvodenja nastave i obavljanje ispita, utvrduje se Pravilnikom o postdiplomskom studiju.
Pravilnik iz prethodnog stava donosi Upravni odbor, uz prethodnu saglasnost Nastavno-naucnog vijeca Fakulteta.

Clan 52.
Postdiplomski studij za sticanje strucnog stepena specijaliste i naucnog stepena magistra završava se odbranom specijalistickog odnosno magistarskog rada koji se dostavlja svim univerzitetima u Bosni i Hercegovini.

Clan 53.
Specijalisticki, odnosno magistarski rad stavlja se na uvid javnosti od dana oglašavanja do odbrane u prostorijama Fakulteta.

Clan 54.
Fakultet ce pokrenuti postupak oduzimanja strucnog stepena specijaliste, odnosno naucnog stepena magistra nauka ako se utvrdi da specijalisticki odnosno magistarski rad nije samostalan rad.
Odluku o oduzimanju strucnog stepena specijaliste i naucnog stepena magistra donosi Upravni odbor na prijedlog Nastavno-naucnog vijeca Fakulteta.
Bliže odredbe o oduzimanju ovih zvanja sadrži Statut Univerziteta.

c) NAUCNI STEPEN DOKTORA NAUKA

Clan 55.
Naucni stepen doktora nauka je najviši stepen koji se stice na Fakultetu iz naucnih oblasti odnosno disciplina koje se izucavaju kao maticne na Fakultetu.

Clan 56.
Bliže odredbe o uslovima i postupku za sticanje naucnog stepena doktora nauka, kao i za oduzimanje tog stepena sadrži Statut Univerziteta.

2) STRUCNO USAVRŠAVANJE
Clan 57.
U cilju strucnog usavršavanja i upoznavanja sa novim naucnim i strucnim dostignucima u naucnim i strucnim oblastima i disciplinama koje se izucavaju na Fakultetu, Fakultet može za svoje diplomirane studente, kao i za strucnjake zainteresiranih privrednih i drugih organizacija organizirati stalne i povremene oblike strucnog usavršavanja, kao što su: kursevi, seminari, strucna i naucna savjetovanja i slicno.

Clan 58.
Odluku o organizovanju nastave za strucno usavršavanje iz prethodnog clana, donosi Upravni odbor Fakulteta na prijedlog Nastavno-naucnog vijeca.
Odlukom iz prethodnog stava utvrduje se naucna ili strucna oblast iz koje se posebna nastava organizuje i oblik njenog organizovanja, trajanje nastave, uslovi upisa, prava i dužnosti slušalaca, izvor sredstava za pokrice troškova organizovanja i izvodenja nastave, kao i druga pitanja u vezi sa njezinim organizovanjem i izvodenjem.

Clan 59.
Program strucnog usavršavanja donosi Nastavno-naucno vijece Fakulteta.

Clan 60.
Nastavu za strucno usavršavanje izvode nastavnici Fakulteta. Fakultet može za njezino izvodenje angažovati nastavnike sa drugih fakulteta i istaknute strucnjake iz prakse.

Clan 61.
O stalnim i povremenim oblicima strucnog usavršavanja vodi se evidencija i kandidatima se izdaju odgovarajuca uvjerenja.

3.) NAUCNO-ISTRAŽIVACKI RAD
Clan 62.
Naucnoistraživacki rad na Fakultetu organizuje se radi unapredenja naucnih disciplina koje se izucavaju u nastavnim predmetima, utvrdenim nastavnim planom dodiplomskog studija.
Naucnoistraživacki rad izvodi se prema godišnjem programu rada.
Godišnji program naucnoistraživackog rada donosi Nastavno-naucno vijece Fakulteta.
Nastavnici i viši asistenti ostvaruju program naucno-istraživackog rada u okviru svojih obaveza.

Clan 63.
Redovni studenti ukljucuju se u naucnoistraživaki rad kroz naucnoistraživacke projekte, diplomske i seminarske radove kao i kroz referisanje rezultata naucnoistraživackog rada na naucno strucnim skupovima.

Clan 64.
Fakultet saraduje sa drugim visokoškolskim ustanovama i zainteresovanim privrednim i drugim organizacijama.
Saradnja iz prethodnog stava ostvaruje se na osnovu sporazuma kojima se utvrduje vrsta i obim saradnje, kao i druga medusobna prava i obaveze.

Clan 65.
Fakultet može organizovati sastanke na Fakultetu i van njega, na kojima ce se raspravljati i rješavati o naucnim disciplinama koje se izucavaju u nastavnim predmetima.
Fakultet je dužan da u granicama svojih finansijskih i drugih mogucnosti omoguci nastavnicima i saradnicima da ucestvuju u ovakvim sastancima i skupovima koje organizuju druge visokoškolske ustanove kao i druge organizacije koje se bave naucnim radom u zemlji i inostranstvu.

IX STUDENTI I PRAVILA STUDIRANJA

1) STICANJE STATUSA STUDENTA

Clan 66.
Status studenta dodiplomskog studija stice se upisom u prvu godinu studija na Fakultetu.
Upis se vrši na osnovu konkursa.
Pravo ucešca na konkursu imaju lica sa završenim srednjim obrazovanjem u Bosni i Hercegovini, te strani državljani i lica bez državljanstva sa završenim srednjim obrazovanjem u inostranstvu.
Primljeni kandidat sa završenim srednjim obrazovanjem u inostranstvu može se upisati u prvu godinu studija nakon izvršene nostrifikacije odnosno ekvivalencije svjedocanstva o završenom srednjem obrazovanju u inostranstvu, a najkasnije do pocetka školske godine.

Clan 67.
Status studenta postdiplomskog studija stice se upisom u prvu godinu studija.
Upis se vrši na osnovu konkursa.
Pravo ucešca na konkursu imaju kandidati sa završenom visokom strucnom spremom.

Clan 68.
Lice koje ispunjava uslove za upis na Fakultet može se upisati kao redovan ili kao vanredan student.
Studentu upisanom na dodiplomski i postdiplomski studij Fakultet izdaje indeks kojim se dokazuje status studenta.

Clan 69.
Redovni studenti koji ne steknu pravo upisa u narednu godinu studija mogu obnoviti redovno samo jedanput ili upisati godinu u statusu vanrednog studenta. Redovni studenti mogu obnoviti upis u statusu redovnog studenta najviše 2 puta u toku studiranja.

2) PRAVA I DUŽNOSTI STUDENATA

Clan 70.
Upisom na Fakultet, student stice prava i preuzima obaveze koje proizilaze iz nastavnog i naucno-istraživackog rada u kojem ucestvuje u skladu sa zakonom, opštim aktima Univerziteta i Fakulteta.

Clan 71.
Na pocetku školske godine Fakultet je obavezan upoznati studente sa njihovim pravima i dužnostima utvrdenim ovim Pravilima, kao i sa nastavnim planom i nastavnim programima.
Upoznavanje studenata sa pravima i dužnostima vrši se na sljedeci nacin:
- objavljivanjem rasporeda nastave na pocetku semestra, putem oglasne ploce Fakulteta,
- objavljivanjem rasporeda ispita za svaki ispitni rok najkasnije 5 dana prije pocetka ispitnog roka,
- objavljivanjem nastavnih programa na oglasnoj ploci Fakulteta ,
- obavještavanjem o rezultatu postignutom na pismenom ispitu u roku od 48 sati od dana polaganja, a najmanje 3 dana prije usmenog ispita.

Clan 72.
Studenti mogu osnovati strucna, kulturna, sportska i druga udruženja u okviru Fakulteta.
Pravila udruženja iz prethodnog stava moraju biti u saglasnosti sa zakonom i ovim Pravilima.
Studentska udruženja i druge organizacije studenata na Fakultetu imaju pravo da podnose organima Fakulteta prijedloge, zahtjeve i druge predstavke u skladu sa izvršavanjem svojih zadataka.

Clan 73.
Student može izaci na ispit iz pojedinih nastavnih predmeta ako je prethodno izvršio obaveze redovnog prisustvovanja predavanjima, vježbama i drugim oblicima nastave.
Izvršene obaveze studenta predmetni nastavnik ovjerava svojim potpisom u indeksu studenta.
Prijava za ispit podnosi se studentskoj službi na obrascu koji propisuje Univerzitet.

Clan 74.
Stecena znanja i sposobnosti studenta obavezno se provjeravaju kroz oblike provjere kako slijedi:
1) Pracenjem i evidentiranjem rezultata rada u toku pohadanja nastavnog procesa putem: kolokvija, testova, djelimicnih provjera znanja i obavljanjem ferijalne prakse ;
2) Izradom i ocjenom seminarskog rada ;
3) Završnom provjerom znanja ;
4) Izradom i odbranom diplomskog rada.

Clan 75.
Nastavnik Fakulteta odreduje termine za polaganje ispita, o cemu studentska služba na pogodan nacin obavještava studente.
Student može pristupiti ispitu samo ako je ispit na vrijeme prijavio, a to je najkasnije 3 dana prije pocetka ispitnog roka.

Clan 76.
Student je dužan pristupiti polaganju ispita prema unaprijed utvrdenom rasporedu.
Raspored polaganja ispita se oglašava na oglasnoj ploci Fakulteta najmanje 5 dana prije pocetka zakonom utvrdenih rokova (za prvi termin).

Clan 77.
U istom danu student može polagati ispit iz samo jednog nastavnog predmeta.

Clan 78.
Prije nego što student pristupi polaganju ispita, nastavnik ce uvidom u odgovarajucu evidenciju i u indeks provjeriti postojanje uslova za polaganje ispita.

Clan 79.
Provjera znanja i sposobnosti studenata je javna. Javnost se obezbjeduje narocito blagovremenim oglašavanjem vremena i mjesta njihovog održavanja.

Clan 80.
Ispiti mogu biti usmeni, odnosno pismeni i usmeni, zavisno od prirode predmeta.
Ispit ne može biti samo pismeni.
Nacin provjere znanja odreduje se nastavnim programom.
Na predmetima na kojima je predviden pismeni i usmeni ispit student ne može polagati usmeni ispit ako je na pismenom ispitu dobio ocjenu 5.
Položeni pismeni ispit važi u toku cijele školske godine, ukoliko je student redovno izlazio na ispit na svim ispitnim rokovima.

Clan 81.
Pozitivna ocjena unosi se u indeks studenta i prijavu za ispit, što svojim potpisom ovjerava nastavnik.
Ako je student polagao ispit pred komisijom ocjena se unosi i u zapisnik o komisijskoj provjeri znanja.Ocjenu u indeksu i zapisnik potpisuje predsjednik komisije.
Na osnovu prijave odnosno zapisnika ocjena se unosi u evidenciju studentske službe.

Clan 82.
Provjera znanja vrši se pred nastavnikom koji izvodi nastavu iz odredenog predmeta. Ako je predmetni nastavnik sprijecen ili duže odsutan, provjera znanja vrši se pred nastavnikom ili komisijom koju, na prijedlog odsjeka, odreduje dekan.

Clan 83.
Provjeru znanja obavlja predmetni nastavnik tri puta, a cetvrta i svaka daljnja provjera znanja odvija se pred komisijom, najranije u slijedecem ispitnom roku.

Clan 84.
Znanje i sposobnost studenta na provjeri znanja (ispitu) ocjenjuju se ocjenom od 5 do 10.
Ocjena 6 je najniža prolazna ocjena.
Zakljucna ocjena unosi se brojem i slovima u prijavu i indeks.
Prijavu i indeks potpisuje ispitivac.

Clan 85.
Ako student ne pristupi na zakazani ispit, smatra se da je odustao od polaganja ispita, pa ispit može prijaviti tek za slijedeci ispitni termin, odnosno rok.

Clan 86.
Ako student u toku ispitnog termina, odnosno roka, podnese dokaz da je bez svoje krivice bio sprijecen odredenog dana pristupiti ispitu, dekan mu može dozvoliti da ispit polaže u istom ispitnom terminu, odnosno roku.

Clan 87.
Ako student odustane od vec zapocetog ispita, smatra se da ispit nije položio, pa se ocjenjuje ocjenom pet (5).
Ispit je zapocet kad je nastavnik postavio studentu prvo pitanje.

Clan 88.
Student koji smatra da nije pravilno ocijenjen u provjeri znanja ima pravo da u roku od 24 sata od dana saopštenja ocjene, podnese pismeni zahtjev sa obrazloženjem za ponovnu provjeru znanja pred komisijom.
Zahtjev za komisijsku provjeru znanja podnosi se dekanu Fakulteta.
Ako dekan utvrdi da je zahtjev studenta opravdan donijet ce rješenje o obrazovanju komisije u roku od 24 sata.
Ponovna provjera znanja mora se organizovati u roku od tri dana od dana podnošenja zahtjeva.
Komisija se sastoji od tri clana, od kojih je jedan predmetni nastavnik koji je ispitivao studenta, a ostala dva nastavnika su iz iste ili srodne oblasti. Predmetni nastavnik ne može biti predsjednik komisije.
Ocjena komisije iz odredenog nastavnog predmeta je konacna.

3) PRELAZAK SA DRUGOG FAKULTETA I PRIZNAVANJE ISPITA

Clan 89.
Student u toku studija može jedanput preci sa druge visokoškolske ustanove na Fakultet, odnosno promijeniti studijski odsjek na Fakultetu.
Student drugog fakulteta može preci i nastaviti studije ako ispunjava uslove za upis na Fakultet.

Clan 90.
Prelaz i upis na Fakultet vrši se u rokovima koji se odnose na upis studenata u narednu godinu studija, odnosno obnovu upisa.
Redovni student prelaznik dužan je do utvrdenog roka priložiti ispisnicu sa visokoškolske ustanove sa koje dolazi, originalna dokumenta, ovjerene nastavne planove i programe odslušanih predmeta, uvjerenje o položenim ispitima i indeks.

Clan 91.
O priznavanju položenih ispita odlucuje Komisija za priznavanje ispita u konsultaciji sa predmetnim nastavnicima.
Komisiju od 5 clanova formira Nastavno-naucno vijece Fakulteta.
Mandat Komisije traje dvije godine.
Rješenje o prelazu i upisu, na osnovu pismenog zahtjeva studenta i odluke Komisije za priznavanje ispita, donosi dekan.
Protiv odluke o priznavanju ispita može se podnijeti prigovor Nastavno-naucnom vijecu Fakulteta.
Odluka po prigovoru je konacna.

15.) UPIS U NAREDNU GODINU STUDIJA

Clan 92.
Student može upisati narednu godinu studija ako do 30. septembra tekuce godine nije položio najviše dva ispita iz prethodne godine studija.
Student ne može polagati ispite iz tekuce godine studija dok ne položi sve ispite iz prethodne godine studija.

Clan 93.
Ako student ne ispuni uslove za upis u narednu godinu studija, obnavlja upis u istu godinu studija.
Student koji ne obnovi upis gubi status studenta.
Student koji obnovi godinu studija ima pravo polaganja ispita u redovnim ispitnim rokovima koji se odnose na sve studente Fakulteta.
Student iz prethodnog stava može pratiti nastavni proces iz predmeta koji nije položio.

Clan 94.
Student može obnoviti istu godinu studija u statusu redovnog studenta samo jedanput.
U toku studiranja student ima pravo dva puta obnoviti upis u statusu redovnog studenta, ali u razlicitu godinu studija.
Gubljenjem prava obnove upisa u statusu redovnog studenta, upis na odredenu godinu studija može vršiti u statusu vanrednog studenta.

Clan 95.
Redovni studenti upisuju i ovjeravaju svaki semestar, a vanredni studenti ovjeravaju svaku školsku godinu.
Pri upisu svakog semestra student je dužan da u indeks unese podatke iz nastavnog plana odredene godine studija.
Ovjeru semestra vrši dekan Fakulteta na osnovu nastavnickih potpisa u indeks studenta.U slucaju da student nema sve potpise dekan nece izvršiti ovjeru semestra.

Clan 96.
Prava i obaveze studenata miruju dok su na odsluženju vojnog roka, odnosno porodiljskom odsustvu.
Fakultet može studentu na njegov zahtjev odobriti da mu iz opravdanih razloga odredeno vrijeme, a najduže godinu dana miruju prava i obaveze.
Student kome ne miruju prava i obaveze u skladu sa prethodnim stavovima i koji ne upiše narednu godinu studija, odnosno ne obnovi upis u istu godinu studija, izjednacava se sa studentima koji su se ispisali sa Fakulteta.

Clan 97.
Student završne godine studija koji nije položio prenesene ispite iz prethodne godine do 30. septembra dužan je obnoviti upis u istu godinu studija.

Clan 98.
Student završne godine studija dužan je izvršiti obaveze utvrdene ovim Pravilima i nastavnim programima do 31.03. naredne godine (apsolventski staž).
Istekom roka iz prethodnog stava student obnavlja godinu.

Clan 99.
Odlukom Nastavno-naucnog vijeca mogu se na pocetku školske godine organizovati studijske grupe studenata, u okviru kojih studenti produbljenije proucavaju pojedina pitanja iz nastavnog programa.
Studijske grupe se organizuju za najmanje deset studenata, koji imaju prosjecnu ocjenu najmanje osam (8).

5) ZAVRŠETAK STUDIJA PRIJE UTVRÐENOG ROKA

Clan 100.
Student koji postiže izvanredne rezultate u savladivanju nastavnog i naucnoistraživackog rada, ima pravo da bez obaveze pracenja predavanja iz naredne godine studija završi studij prije utvrdenog roka pod uslovom:
- da je izvršio sa uspjehom sve obaveze iz nastavnih predmeta u utvrdenim rokovima ,
- da je položio sve ispite iz nastavnih predmeta prethodne godine studija u redovnim rokovima ,
- da ima iz svakog položenog predmeta iz prethodne godine ocjenu najmanje devet (9).

Clan 101.
Student iz prethodnog clana polaže ispite u dogovoru sa predmetnim nastavnicima, nezavisno od ispitnih rokova utvrdenih Zakonom i ovim Pravilima.
Student gubi pravo na dalje polaganje ispita prema posebnom ispitnom režimu kada na ispitu dobije ocjenu nižu od osam (8).

6) POHVALE
Clan 102.
Studentima koji postižu natprosjecne rezultate u studiranju dodjeljuju se pohvale.
Pohvala se dodjeljuje studentu koji u toku studija postigne prosjecnu ocjenu najmanje 8.5.

Clan 103.
Za uspjeh pokazan na studiju studentu se mogu dodijeliti nagrade.
Bliže odredbe o pohvalama i nagradama propisuju se opštim aktom koji donosi Nastavno-naucno vijece.

7) POHAÐANJE NASTAVE U SVRHU DOPUNSKOG OBRAZOVANJA

Clan 104.
Student drugog fakulteta i lice sa sa završenom višom i visokom strucnom spremom u okviru svog studija ili radi upotpunjavanja svog znanja,može upisati odredene nastavne predmete ili grupu predmeta na Fakultetu ,te polagati ispite iz upisanih predmeta.
Student iz prethodnog stava može upisati i polagati samo one predmete koji se izucavaju na ovom Fakultetu.
Troškove dopunskog obrazovanja snose studenti.
Upis na dopunsko obrazovanje vrši se u redovnom upisnom roku.
Odluku o broju lica koja se mogu upisati na dopunsko obrazovanje donosi Nastavno-naucno vijece Fakulteta.

8) DIPLOMSKI RAD
Clan 105.
Na pocetku školske godine Nastavno-naucno vijece utvrduje spisak tema za diplomske radove, na prijedlog nastavnika.U okviru prihvacenog broja tema, studenti mogu predlagati i druge teme o cemu odlucuje Nastavno-naucno vijece.
Temu za diplomski rad student bira pocetkom osmog semestra.

Clan 106.
Student pristupa odbrani diplomskog rada kada položi sve ispite i izvrši sve ostale obaveze predvidene Pravilima.
Studenti koji su do 31.03. (apsolventski staž) položili sve ispite, ali do tog roka nisu pristupili odbrani na vrijeme uzetog diplomskog rada, isti moraju braniti najdalje u roku od 30 dana.
U slucaju propuštanja gore navedenog roka student je dužan uzeti novu temu sa spiska utvrdenih tema za tu školsku godinu i platiti komisijsku odbranu rada.
Diplomski rad se brani pred Komisijom koju sacinjavaju predmetni nastavnik i još dva clana.
Komisiju za odbranu diplomskog rada odreduje dekan Fakulteta.

Clan 107.
Odbrana diplomskog rada je javna.Vrijeme i mjesto odbrane objavljuje se na oglasnoj ploci Fakulteta najmanje pet dana prije odbrane.
Nastavno-naucno vijece Fakulteta obavezno je donijeti detaljnije uputstvo o postupku odbrane diplomskog rada.
Po obavljenoj odbrani diplomskog rada Komisija daje ocjenu.
Ocjena se upisuje u prijavu i indeks. Ocjenu potpisuju svi clanovi Komisije.
Na odbrani diplomskog rada obavezno se vodi zapisnik na propisanom obrascu.

Clan 108.
Ako student ne zadovolji na odbrani diplomskog rada, kompletan postupak odbrane se obnavlja s tim da kandidat može da nastavi da obraduje istu ili bira novu temu iz nekog drugog predmeta.

9) IZDAVANJE DIPLOME
Clan 109.
Studentu koji je izvršio sve obaveze predvidene nastavnim planom, nastavnim programima i ovim Pravilima, izdaje se diploma o sticanju više, odnosno visoke spreme, odnosno strucnog stepena specijaliste ili naucnog stepena magistra nauka.

Clan 110.
Pored diplome, o izvršenim obavezama utvrdenim ovim Pravilima i nastavnim programom, na zahtjev studenta izdaje se i uvjerenje.
Uvjerenje potpisuje dekan Fakulteta.

10) PRESTANAK STATUSA STUDENTA

Clan 111.
Status studenta dodiplomskog studija prestaje:
- diplomiranjem ,
- ispisom sa Fakulteta ,
- danom izrecene mjere iskljucenja ,
- danom stupanja na izdržavanje kazne zatvora duže od 6 mjeseci,
- ako ne upiše narednu godinu, a ispunio je uslov za upis,
- ako ne obnovi upis u istu godinu studija.

Clan 112.
Student kome je prestao status studenta po jednom od osnova prethodnog clana može se ponovo upisati na Fakultet ako Fakultet ima prostorne, kadrovske i druge uslove.
Student iz prethodnog stava polaže ispite prema nastavnom planu i nastavnim programima koji važe u vrijeme ponovnog sticanja statusa studenta.
Student koji ponovo upisuje Fakultet placa troškove studiranja.

11) STUDENTI POSTDIPLOMSKOG STUDIJA

Clan 113.
Studenti postdiplomskog studija ostvaruju prava i izvršavaju obaveze u toku studija u skladu sa ovim Pravilima i Zakonom o univerzitetu.
Na prava i obaveze studenata postdiplomskog studija shodno ce se primjenjivati odredbe ovih Pravila o pravima i dužnostima studenata dodiplomskog studija.

12) ODGOVORNOST ZA POVREDE OBAVEZA STUDENATA

Clan 114.
Studenti su odgovorni za povredu obaveza koje ucine svojom krivicom i neizvršavanjem obaveza utvrdenih Zakonom o univerzitetu,ovim Pravilima i drugim opštim aktima Fakulteta.
Za povredu obaveza studenti odgovaraju za vrijeme dok su upisani na Fakultet i dok imaju status studenta.
Povrede obaveza mogu biti lakše i teže.

Clan 115.
Lakšom povredom obaveza smatra se :
1. dolazak na predavanje, vježbe i druge obavezne oblike nastave sa zakašnjenjem ili neopravdanim napuštanjem prije odredenog vremena,
2. nepravilan odnos prema studentima, nastavnicima, saradnicima i drugim zaposlenicima na Fakultetu,
3. prouzrokovanje štete u manjem obimu, krajnjom nepažnjom ili namjerno,
4. neprijavljivanjem težih povreda obaveza studenata,
5. iznošenje netacnih podataka o radu i poslovanju Fakulteta

Clan 116.
Težom povredom smatra se :
1. falsifikovanje isprava uopšte, a narocito isprava koje se odnose na ostvarivanje prava studenata na Fakultetu (indeks, prijave, uvjerenja i dr.) ,
2. davanje neistinitih podataka nadležnim licima i organima Fakulteta, radi ostvarivanja nekog prava ,
3. oštecenje ili otudenje državne imovine ,
4. dolazak na Fakultet u pripitom stanju, ili upotreba alkohola ili drugih narkotickih sredstava za vrijeme izvodenja nastave ,
5. izazivanje nereda ili tuce na Fakultetu ,
6. neizvršavanje zadataka koji se odnose na odbranu ,
7. povredu poslovne, vojne ili neke druge tajne utvrdene opštim aktima Fakulteta

Clan 117.
Studentu za povredu obaveza mogu se izreci mjere :
a) za lakšu povredu – opomena ,
b) za težu povredu - javna opomena i iskljucenje sa Fakulteta.
Mjera iskljucenja sa Fakulteta može se izreci u trajanju od jedne do tri školske godine.
Mjera -javna opomena- izvršava se isticanjem na Oglasnoj ploci Fakulteta.

Clan 118.
Pri izricanju mjera zbog povrede obaveza studenata, uzimaju se u obzir narocito: težina povrede,njene posljedice,stepen odgovornosti studenata, visina ucinjene štete, pobuda iz kojih je povreda ucinjena, raniji rad i ponašanje studenta poslije ucinjene povrede.

Clan 119.
Postupak za utvrdivanje odgovornosti studenta ne može se pokrenuti niti voditi kada protekne rok od 6 mjeseci od dana ucinjene povrede, a ako ucinjena povreda predstavlja krivicno djelo kada protekne jedna godina od saznanja za povredu ucinioca.
Postupak za utvrdivanje odgovornosti studenta zbog lakše povrede dužnosti ne može se pokrenuti niti voditi kada prode rok od 3 mjeseca od dana ucinjene povrede, a ako ucinjena povreda predstavlja krivicno djelo kada protekne godina dana od saznanja za povredu ucinioca.

Clan 120.
Izrecena mjera zbog povrede obaveza studenta ne može se izvršiti kada protekne rok od 60 dana od dana pravosnažnosti oduke.

Clan 121.
Svaki student obavezan ja da prijavi prouzrokovanu štetu dekanu Fakulteta.
Prijava se podnosi usmeno ili pismeno.
Na osnovu podnesene prijave ili na osnovu licnog saznanja dekan Fakulteta pokrece postupak za utvrdivanje štete i odgovornosti za prouzrokovanu štetu.
Postupak utvrdivanja štete pokrece se rješenjem.
Rješenje o pokretanju postupka za utvrdivanje štete sadrži podatke o šteti, studentu koji je štetu prouzrokovao i dokaze po kojima se utvrduje postojanje i visina štete.

Clan 122.
Odluku o visini štete, odgovornost za štetu i obavezu studenta da nastalu štetu nadoknadi, donosi dekan Fakulteta.
Ako student ne nadoknadi štetu ili ne pristane da nadoknadi štetu Fakultetu, dekan je obavezan da podnese tužbu nadležnom sudu radi naknade štete.

Clan 123.
Kad student ucini povredu obaveze, pokrece se disciplinski postupak.
Disciplinski postupak pokrece se na zahtjev prodekana za nastavu, pismene prijave nastavnika ili drugih zaposlenih radnika, organa upravljanja Fakulteta i studenata.

Clan124.
Utvrdivanje postojanja povrede obaveza studenata u disciplinskom postupku i izricanje disciplinskih mjera vrši Komisija za izricanje mjera zbog povrede obaveza studenata.
Komisija se sastoji od predsjednika koji se bira iz reda nastavnika odnosno saradnika i dva clana koja se biraju iz reda studenata.
Clanovi Komisije imaju svoje zamjenike.
Clanove Komisije iz stava 1. ovog clana bira Upravni odbor Fakulteta na period od dvije godine.

Clan 125.
Komisija na osnovu usmenog i javnog raspravljanja u prvom stepenu može da izrice mjeru zbog povrede obaveza studenata.
Komisija može izreci mjeru samo ako je pocinilac saslušan na raspravi.
Izuzetno, disciplinska mjera se može izreci i ako pocinilac nije saslušan, jer nije prisustvovao raspravi iako je uredno pozvan.

Clan 126.
Protiv odluke Komisije iz prethodnog clana može se uložiti žalba.
Žalba se podnosi u roku od 8 dana od dana prijema Odluke.
Žalba se podnosi Upravnom odboru Fakulteta.
Odluka Upravnog odbora je konacna.
O izrecenim mjerama vodi se evidencija.

Clan 127.
Pravosnažno izrecena mjera iskljucenja sa Fakulteta u trajanju od jedne do tri školske godine unosi se i u indeks i u upisni list studenta.
Za vrijeme trajanja iskljucenja kažnjeni student nema pravo polaganja ispita, odnosno prestaje mu status studenta.

Clan 128.
O pravima i obavezama studenata u I stepenu odlucuje dekan Fakulteta rješenjem.
Protiv rješenja dekana Fakulteta student može uložiti pismeni prigovor Upravnom odboru Fakulteta.
Rok za podnošenje prigovora je 8 dana.
Odluka Upravnog odbora po prigovoru je konacna.

Clan 129.
Upis kandidata u I godinu studija provodi Komisija koju imenuje Upravni odbor Fakulteta.
Komisija je dužna obezbijediti tajnost ispitnog materijala i druge dokumentacije do okoncanja kvalifikacionog ispita.

Clan 130.
Komisija sacinjava rang listu i objavljuje je na Oglasnoj ploci Fakulteta u roku utvrdenom konkursom.
Na objavljenu rang listu kandidat može uložiti pismeni prigovor Upravnom odboru Fakulteta u roku od 3 dana od dana objavljivanja.
Upravni odbor utvrduje konacnu listu koja se objavljuje na Oglasnoj ploci Fakulteta narednog dana od dana usvajanja sa naznakom do kojeg broja su kandidati primljeni na upis.

X NASTAVNICI I SARADNICI
1) OBAVEZE NASTAVNIKA I SARADNIKA U IZVOÐENJU NASTAVE
Clan 131.
Nastavnici imaju obavezu u izvodenju nastave da :
- organizuju, obezbijede redovno održavanje predavanja, vježbi i drugih oblika nastave prema nastavnim planovima i programima,
- u potpunosti održe nastavu prema rasporedu nastave,
- u potpunosti se pridržavaju nastavnog plana i programa,
- vode evidenciju o nastavi, ispitima i uspjehu studenata,
- organizuju naucnoistraživacki rad sa studentima,
- obezbijede ili pripreme udžbenike i prirucnike za nastavni predmet za koji su izabrani,
- redovno održavaju ispite sa studentima prema rasporedu u propisanim ispitnim rokovima,
- predlažu nastavne planove i programe, kao i njihovo usavršavanje i preispitivanje.
- vrše druge zadatke predvidene Zakonom o univerzitetu, ovim Pravilima i drugim aktima Fakulteta.

Clan 132.
Saradnici imaju obavezu u izvodenju nastave da :
- izvode vježbe ,
- vrše pripreme za izvodenje vježbi,
- rade sa nastavnikom u funkciji nastave i naucnoistraživackog rada ,
- ucestvuju u nastavnom i naucnoistraživackom radu radi sticanja višeg obrazovanja ,
- obavljaju konsultacije sa studentima ,
- rade sa nastavnikom na pripremi udžbenika i skripti, prirucnika i drugih materijala za nastavu ,
- vrše druge zadatke predvidene Zakonom o univezitetu, ovim Pravilima i drugim aktima Fakulteta.

2) IZBOR NASTAVNIKA I SARADNIKA

Clan 133.
Nastavnici se biraju u zvanje :
1. docenta
2. vanrednog profesora
3. redovnog profesora.
Izuzetno od odredbi stava 1. ovog clana nastavnik se bira u zvanje predavaca za nastavni predmet strani jezik.
Nastavnik se bira za nastavni predmet ili za užu naucnu oblast.

Clan 134.
Uslovi za izbor nastavnika su :
- za predavaca: naucni stepen magistra ili strucni stepen specijaliste i naucni odnosno strucni radovi objavljeni u naucnim ili strucnim casopisima i zbornicima i pokazani rezultati u nastavnom radu ;
- za docenta: naucni stepen doktora nauka, naucni radovi objavljeni u naucnim ili strucnim casopisima i zbornicima i pokazani rezultati u nastavnom radu ;
- za vanrednog profesora: naucni stepen doktora nauka, objavljena knjiga ili monografija, više naucnih radova objavljenih u naucnim casopisima i zbornicima, rezultati vlastitih istraživanja u primjeni, doprinos u podizanju novog nastavnog odnosno naucnoistraživackog kadra i pokazani rezultati u nastavnom radu ;
- za redovnog profesora: naucni stepen doktora nauka, više objavljenih knjiga i drugih naucnih radova citiranih u naucnoj literaturi, rezultati vlastitih istraživanja u primjeni priznati u naucnoistraživackoj javnosti, doprinos razvoju i afirmaciji naucne i strucne oblasti kojom se bavi i doprinos u podizanju nastavnog i naucnoistraživackog kadra.
Objavljeni naucni odnosno strucni radovi u smislu prethodnog stava moraju biti pretežno iz naucne odnosno strucne oblasti za koju se nastavnik bira.
Pod doprinosom u podizanju novog nastavnog i naucnoistraživackog kadra u smislu stava 1. ovog clana, podrazumjeva se narocito mentorstvo pri izradi doktorske disertacije ili magistarskog rada i rukovodenje naucnoistraživackim projektima.

Clan 135.
Saradnici se biraju u zvanje asistenta i višeg asistenta.
Saradnici se biraju za predmet ili za užu naucnu oblast.

Clan 136.
Uslovi za izbor saradnika su :
- za asistenta : visoka strucna sprema, prosjek ocjena iz svih predmeta 7,5 i pokazana sklonost za nastavni i naucnoistraživacki rad ,
- za višeg asistenta : naucni stepen magistra ili strucni stepen specijaliste, poznavanje engleskog ili drugog svjetskog jezika, više objavljenih naucnih i strucnih radova i pokazana sklonost za nastavni i naucnoistraživacki rad.

Clan 137.
Asistent i viši asistent ne mogu samostalno držati predavanja ni obavljati ispite, ali mogu ucestvovati u ispitima koji se polažu pred Komisijom.

Clan 138.
Asistent se bira na vrijeme od najduže cetiri godine i ne može biti izabran u isto zvanje.
Viši asistent se bira na vrijeme od pet godina i može biti izabran u isto zvanje, ako ima naucni stepen doktora nauka.
Predavac i docent biraju se na vrijeme od pet godina, a vanredni profesor od šest godina i mogu biti ponovo izabrani u isto zvanje ili više zvanje.
Redovni profesor bira se na neodredeno vrijeme.
Izuzetno, od odredbe 1. , 2. , 3. , i 4. ovog clana, lica koja ispunjavaju uslove utvrdene ovim Pravilima i koja ne zasnivaju radni odnos na Fakultetu, mogu se izabrati u zvanje asistenta, višeg asistenta, predavaca, docenta, vanrednog i redovnog profesora za vrijeme od cetiri godine.

Clan 139.
Fakultet može dodjeljivati zvanje naslovnog docenta višem asistentu koji ispunjava uslove iz clana 133. stav 1. alineja 2. ovih Pravila pod uslovom:
- da je viši asistent potreban Fakultetu za dogledno vrijeme kao nastavni kadar ,
- da nema slobodnog radnog mjesta nastavnika i zbog toga se ne može izabrati u nastavno zvanje.
Dodjela zvanja naslovnog docenta nema uticaja na obavljanje poslova višeg asistenta.

Clan 140.
Drugi saradnici na Fakultetu su studenti-demonstratori.
Za studenta – demonstratora može biti angažovan student koji posjeduje znacajne rezultate u nastavno-naucnom procesu i koji ima prosjecnu ocjenu najmanje osam (8).

Clan 141.
Konkurs za izbor nastavnika i saradnika u isto ili više zvanje objavljuje Upravni odbor Fakulteta.
Konkurs iz prethodnog stava objavljuje se u javnim glasilima.

Clan 142.
Za pripremanje prijedloga za izbor Nastavno-naucno vijece obrazuje komisiju od najmanje tri clana iz reda nastavnika u istom ili višem zvanju od zvanja u koje se kandidat bira.
Komisija je dužna da u roku od 30 dana po zatvaranju konkursa podnese izvještaj o kandidatu ili kandidatima.
Vecina clanova komisije mora biti iz uže, a ostali mogu biti iz srodne naucne oblasti za koju se kandidat bira.
Kandidat ima pravo da podnese prigovor na sastav komisije iz prethodnog stava.
Prigovor se podnosi Nastavno-naucnom vijecu Univerziteta u roku od 8 dana od dana prijema rješenja o odredivanju sastava komisije.
Protiv konacne odluke Univerziteta ne može se pokrenuti radni spor.

Clan 143.
Kandidat koji nije ranije izvodio nastavu u visokoškolskoj ustanovi dužan je da pred komisijom iz stava 1. i 2. prethodnog clana održi predavanje iz nastavnog predmeta, odnosno uže nastavne oblasti za koju je konkurisao.
Fakultet je dužan da oglasi vrijeme održavanja predavanja iz prethodnog stava.

Clan 144.
Nastavno-naucno vijece dostavlja Univerzitetu prijedlog za izbor radi davanja saglasnosti.
Rok za dostavljanje prijedloga za izbor ne može biti duži od 60 dana od dana isteka roka za podnošenje prijave na konkurs.
Univerzitet je dužan da u roku od 30 dana od dana prijema prijedloga za izbor dostavi Fakultetu saglasnost, odnosno odbije davanje saglasnosti na izbor.

Clan 145.
Za nastavnika i saradnika Fakulteta izabran je kandidat za ciji je izbor glasala nadpolovicna vecina clanova Nastavno-naucnog vijeca.
O odluci Nastavno-naucnog vijeca o izboru nastavnika i saradnika Fakultet je dužan obavijestiti sve ucesnike konkursa u roku od 15 dana od dana donošenja odluke.

Clan 146.
Nastavniku i višem asistentu koji ne bude izabran u isto ili više zvanje prestaje radni odnos u roku od godinu dana od dana donošenja odluke o izboru, ako Fakultet nema mogucnosti da ga rasporedi na druge odgovarajuce poslove.
Za nastavnika i višeg asistenta iz prethodnog stava koji ima do 15 godina staža otkazni rok iznosi 6 mjeseci, a sa dužim stažom 1 godinu.
Otkazni rok iz prethodnog stava tece od dana isteka roka od godinu dana iz stava 1. ovog clana.
Asistentu prestaje radni odnos istekom vremena za koje je zasnovao radni odnos.

3) PRIVREMENO IZVOÐENJE NASTAVE

Clan 147.
Za vrijeme odsutnosti nastavnika, dekan Fakulteta obezbjeduje nesmetano odvijanje nastave i to u zavisnosti od razloga odsutnosti.
Ukoliko je nastavnik odsutan zbog obavljanja javne funkcije, Fakultet ce primiti nastavnika u radni odnos na odredeno vrijeme sa najmanje polovinom od punog radnog vremena.
Nastavnik koji se angažuje mora biti izabran u zvanje nastavnika za navedeni predmet.
Ukoliko je odsutan zbog bolovanja, dekan Fakulteta ce, na prijedlog odsjeka, odrediti drugog nastavnika uže naucne oblasti da izvodi nastavu i obavi ispite.

Clan 148.
Ako na Fakultetu nema nastavnika izabranog za nastavni predmet ili za užu naucnu oblast pozvace nastavnika druge visokoškolske ustanove koji izvodi nastavu na istom predmetu i ima jedno od nastavnih zvanja.
Nastavnik druge visokoškolske ustanove poziva se za vrijeme dok traju okolnosti zbog cega je pozivanje izvršeno, odnosno dok se ne izvrši prijem nastavnika u radni odnos sa punim radnim vremenom.
Odluku o pozivanju nastavnika u smislu odredbi prethodnog stava donosi Nastavno-naucno vijece Fakulteta.

Clan 149.
Radi upoznavanja studenata sa odredenim naucnim dostignucima, primjene naucnih rezultata u praksi, prakticnog rada, izvodenja odredenih oblika pojedinacnih predavanja, Fakultet može pozvati nastavnike drugih fakulteta, naucne radnike ili istaknute strucnjake u praksi.
Odluku o pozivanju u smislu odredbe prethodnog stava donosi Nastavno-naucno vijece Fakulteta.
Pozvani nastavnici i naucni radnici odnosno strucnjaci iz prakse ne zasnivaju radni odnos i ne biraju se u nastavno zvanje.

Clan 150.
Nastavno-naucno vijece Fakulteta može predložiti Univerzitetu da penzionisanom redovnom profesoru dodijeli pocasno zvanje profesora emeritusa.
Profesor emeritus ima pravo da bude clan komisije za izbor nastavnika i komisije za ocjenu i odbranu doktorskih disertacija i magistarskih odnosno specijalistickih radova i druga prava utvrdena Statutom Univerziteta.
Profesoru emeritusu može se povjeriti i izvodenje nastave na Fakultetu na osnovu odluke Nastavno-naucnog vijeca.

XI ORGAN UPRAVLJANJA, RUKOVOÐENJA I
DRUGI ORGANI FAKULTETA

Clan 151.
Organ upravljanja je Upravni odbor.
Organ rukovodenja je dekan.
Organ kontrole poslovanja je Nadzorni odbor.

1) UPRAVNI ODBOR FAKULTETA

Clan 152.
Upravni odbor je organ upravljanja radom i poslovanjem Fakulteta.
Predsjednika i clanove Upravnog odbora imenuje i razrješava Osnivac Fakulteta.

Clan 153.
Dva clana Upravnog odbora se imenuju iz reda nastavnika i saradnika Fakulteta, a tri su predstavnici Osnivaca.
Dekan Fakulteta ne može biti clan Upravnog odbora.

Clan 154.
Clanovi Upravnog odbora imenuju se za vrijeme od cetiri godine i nakon isteka mandata mogu biti ponovo imenovani.

Clan 155.
Upravni odbor Fakulteta :
- donosi program rada i razvoja Fakulteta,
- donosi Pravila Fakulteta,
- raspisuje konkurs za izbor nastavnika i saradnika,
- imenuje i razrješava dekana i prodekana,
- bira sekretara Fakulteta,
- utvrduje prijedlog broja redovnih i vanrednih studenata koji se mogu upisati na Fakultet, zavisno od prostornih i kadrovskih uslova i uslova opremljenosti,
- donosi finansijski plan, periodicni obracun i završni obracun,
- donosi opšte akte,
- odlucuje u drugostepenom postupku o žalbama i prigovorima,
- vrši druge poslove u skladu sa Zakonom i ovim Pravilima.

Clan 156.
Nacin rada Upravnog odbora reguliše se Poslovnikom o radu Upravnog odbora.

2) DEKAN FAKULTETA

Clan 157.
Dekan je organ rukovodenja Fakulteta.
Dekan organizuje i rukovodi radom Fakulteta, zastupa Fakultet prema trecim licima i odgovara za zakonitost rada Fakulteta.
Dekan je dužan obustaviti od izvršenja opšti akt koji je u nesuglasnosti sa Ustavom ili u suprotnosti sa zakonom, kao i pojedinacni akt kojim se nanosi šteta Fakultetu ili društvenoj zajednici, i o tome obavijestiti organ uprave koji vrši nadzor nad zakonitošcu rada Fakulteta.

Clan 158.
Dekana imenuje i razrješava Upravni odbor Fakulteta, na prijedlog Nastavno-naucnog vijeca. Za dekana se može imenovati nastavnik iz reda redovnih i vanrednih profesora, koji su na Fakultetu u radnom odnosu sa punim radnim vremenom.
Dekan se imenuje na period od dvije godine i može biti ponovo imenovan.

Clan 159.
Upravni odbor pokrece proceduru za izbor dekana najkasnije 3 mjeseca prije isteka vremena za koje je imenovan i po razrješenju.

Clan 160.
Upravni odbor Fakulteta prosljeduje zahtjev Nastavno-naucnom vijecu za izbor dekana.
Nastavno-naucno vijece prema utvrdenoj proceduri u ovim Pravilima provodi postupak predlaganja dekana. Po završenoj proceduri Nastavno-naucno vijece predlaže Upravnom odboru kandidata da ga imenuje za dekana.

Clan 161.
Prijedlog za izbor dekana utvrduje Nastavno-naucno vijece tajnim glasanjem, a predloženim se smatra kandidat za koga se izjasni vecina od ukupnog broja clanova Nastavno-naucnog vijeca.
U slucaju da ima više predloženih kandidata za dekana, lista predloženih kandidata se stavlja po abecednom redu.
Ako nijedan od predloženih kandidata za dekana ne dobije vecinu glasova iz stava 1. ovog clana, na kandidatskoj listi ostaju dvojica kandidata koji su dobili najveci broj glasova, odnosno oni kandidati koji imaju najveci jednak broj glasova i glasanje se ponovo vrši.
Ukoliko na ponovnom glasanju nijedan od tih kandidata ne dobije vecinu iz stava 1. ovog clana, kandidovanje se ponovo vrši i cijeli se postupak obnavlja.

Clan 162.
Glasanje sprovodi komisija sastavljena od tri clana, koju bira Nastavno-naucno vijece na istoj sjednici.
Po završenom glasanju komisija utvrduje i proglašava rezultate glasanja.

Clan 163.
Ako iz bilo kojih razloga Nastavno-naucno vijece ne predloži dekana Fakulteta, Upravni odbor imenuje vršioca dužnosti dekana.
Vršilac dužnosti dekana ima sva prava i dužnosti dekana.
Vršilac dužnosti može obavljati tu funkciju do imenovanja dekana, a najduže šest mjeseci od dana njegovog imenovanja.

Clan 164.
Upravni odbor može razriješiti dekana i prije vremena za koje je imenovan :
- ako utvrdi da je odgovoran za nezakonit i neuspješan rad Fakulteta ,
- na licni zahtjev dekana ,
- u drugim slucajevima utvrdenim zakonom i Pravilima Fakulteta.
Prijedlog za prijevremeno razrješenje dekana iz razloga iz stava 1. alineje 1. ovog clana može dati Osnivac, Upravni odbor, Nadzorni odbor i Nastavno-naucno vijece.

3) PRODEKAN

Clan 165.
Organizaciju i rukovodenje nastave vrši prodekan za nastavu.
Rukovodenje procesom naucnoistraživackog rada vrši prodekan za naucnoistraživacki rad.

Clan 166.
Upravni odbor Fakulteta imenuje prodekane iz reda nastavnika , a na prijedlog dekana Fakulteta.
Mandat prodekana traje dvije godine i može biti ponovo biran.

4) NADZORNI ODBOR
Clan 167.
Nadzorni odbor je organ kontrole poslovanja na Fakultetu.
Nadzorni odbor ima tri clana, od kojih je jedan iz reda zaposlenih na Fakultetu, a dva su predstavnici Osnivaca.
Predsjednika i clanove imenuje i razrješava Osnivac.
Predsjednik i clanovi se imenuju za vrijeme od cetiri godine i mogu biti ponovo imenovani.

Clan 168.
Nadzorni odbor :
- analizira izvještaje o radu Fakulteta,
- u vršenju nadzora nad upotrebom sredstava za rad pregleda godišnji izvještaj o poslovanju i godišnji obracun,
- pregleda i provjerava urednost i zakonitost vodenja poslovnih knjiga,
- izvještava Osnivaca, Upravni odbor i dekana o rezultatima nadzora.

5) KOMISIJE
Clan 169.
Upravni odbor, Nastavno-naucno vijece i dekan mogu, radi riješavanja odredenih pitanja iz svoje nadležnosti, obrazovati stalne ili povremene komisije.
Sastav, nacin izbora, broj clanova i zadaci komisije se odreduju odlukom nadležnog organa iz prethodnog stava.

6) NASTAVNO-NAUCNO VIJECE
Clan 170.
Nastavno-naucno vijece se obrazuje kao strucni organ Fakulteta.
Nastavno-naucno vijece cine svi nastavnici, saradnici i dva predstavnika redovnih studenta.

Clan 171.
Nastavno-naucno vijece razmatra pitanja iz svoje nadležnosti na sjednicama, ako je prisutna vecina clanova.

Clan 172.
Radom Nastavno-naucnog vijeca rukovodi dekan Fakulteta.

Clan 173.
Nastavno-naucno vijece :
- utvrduje nastavne planove i nastavne programe
- donosi programe naucno-istraživackog rada ,
- vrši izbor nastavnika i saradnika,
- bira komisiju za pripremanje prijedloga za izbor nastavnika i saradnika,
- donosi nastavni plan i nastavne programe za postdiplomski studij ,
- prati primjenu nastavnog plana i nastavnog programa i pokrece postupak za njihovo preispitivanje ,- donosi program za strucno usavršavanje ,
- predlaže raspisivanje konkursa za organizovanje postdiplomskog studija ,
- imenuje komisiju za ocjenu podobnosti teme magistarskog rada i komisiju za ocjenu i odbranu magistarskog rada ,
- predlaže Univerzitetu komisiju za ocjenu podobnosti kandidata i teme doktorske disertacije i komisiju za ocjenu i odbranu doktorske disertacije ,
- predlaže Upravnom odboru raspisivanje konkursa za izbor nastavnika i saradnika ,
- predlaže osnove i mjerila i nacin provjere znanja i sposobnosti kandidata za upis na Fakultet,
- utvrduje raspored rada asistenata i viših asistenata i utvrduje program sticanja strucnog stepena specijaliste i naucnog stepena magistra,
- donosi odluku o organizovanju naucnih i strucnih simpozijuma,
- prati nastavni i naucnoistraživacki rad nastavnika i saradnika i njihovo usavršavanje.

Clan 174.
Nastavno-naucno vijece donosi odluke, zakljucke i prijedloge vecinom glasova ukupnog broja clanova, ako ovim Pravilima ili Zakonom nije drugacije odredeno.

XII FINANSIJE – UKUPAN PRIHOD I DOBIT
Clan 175.
Fakultet stice sredstva putem budžeta Hercegovacko–Neretvanskog kantona za zadovoljavanje potreba i interesa društva u visokom obrazovanju, u skladu sa odredbama ovih Pravila i Zakona o univerzitetu.
Godišnjim programom rada utvrduju se potrebna sredstva za realizaciju zadataka utvrdenih nastavnim planom i nastavnim programima dodiplomskog i postdiplomskog studija i naucnoistraživackog rada, koja se obezbjeduju iz prihoda HNK.

Clan 176.
Fakultet može prihod sticati i iz :
- participacije studenata i drugih gradana,
- prodajom intelektualnih, kulturnih i materijalnih dobara i usluga,
- prihoda na osnovu autorskih prava,
- legata, poklona i zavještanja i drugih izvora.

Clan 177.
Kad se iz ukupnog prihoda, ostvarenog u smislu clana 174. ovih Pravila, izmire materijalni troškovi i troškovi amortizacije i place zaposlenika u skladu sa kolektivnim ugovorima, ostatak cini dobit.
Godišnjim finansijskim planom utvrduje se ukupan prihod i njegova raspodjela, kao i raspodjela dobiti.
Finansijski plan iz prethodnog stava donosi Upravni odbor Fakulteta.

Clan 178.
Fakultet je dužan obezbijediti redovno i po sadržini i obliku pristupacno obavještavanje Osnivaca Fakulteta o poslovanju Fakulteta, o njegovom materijalno-finansijskom stanju, o ostvarivanju i rasporedivanju dobiti i o drugim pitanjima iz poslovanja Fakulteta i od interesa za upravljanje i odlucivanje na Fakultetu.


XIII OBAVJEŠTAVANJE ZAPOSLENIKA

Clan 179.
Organ upravljanja, dekan i strucni organi dužni su obezbijediti redovno, blagovremeno, istinito, potpuno i po sadržaju i obliku pristupacno obavještavanje zaposlenika.
Zaposlenici se obavještavaju o radu i poslovanju Fakulteta, o planiranju i realizaciji planova, o sticanju i rasporedivanju dohotka, odnosno materijalnom položaju Fakulteta, i o drugim pitanjima od interesa za upravljanje, odlucivanje i ostvarivanje kontrole rada i poslovanja.
Zaposlenici imaju pravo i dužnost zahtijevati da budu obaviješteni o radu i poslovanju, o radu organa upravljanja, rukovodenja i kontrole.
O obavještavanju zaposlenika se staraju dekan i Upravni odbor Fakulteta.


XIV POSLOVNA TAJNA

Clan 180.
Poslovnom tajnom smatraju se podaci i isprave koji su odredeni kao poslovna tajna ovim Pravilima, posebnim odlukama organa Fakulteta i Pravilnikom o cuvanju poslovne tajne.

Clan 181.
Službenom i poslovnom tajnom iz prethodnog clana smatraju se narocito podaci :
- koje nadležni organ proglasi poslovnom tajnom ,
- koje kao povjerljive povjeri ili saopšti nadležni organ Fakulteta ,
- koji se odnose na odbranu ,
- prijave na konkurs ili javno nadmetanje do objavljivanja ,
- dokumenta, isprave i podaci cije bi saopštavanje neovlaštenom licu, s obzirom na njihovu prirodu i znacaj bilo protiv interesa Fakulteta, kao i oni koji su utvrdeni opštim aktom.

Clan 182.
Isprave i podatke koji se smatraju poslovnom tajnom na osnovu ovih Pravila i drugih opštih akata Fakulteta mogu saopštavati dekan Fakulteta, prodekani i zaposlenici koje dekan ovlasti.

Clan 183.
Bliže odredbe o poslovnoj tajni, nacinu rukovanja podacima i ispravama koji se smatraju poslovnom tajnom i obavezama cuvanja poslovne tajne zaposlenih na Fakultetu i clanova organa Fakulteta utvrdit ce se Pravilnikom o cuvanju poslovne tajne koji donosi Upravni odbor Fakulteta.


XV ODGOVORNOST ZAPOSLENIKA

Clan 184.
Svaki zaposlenik Fakulteta licno je odgovoran za savjesno, na opštem aktu i zakonu zasnovanom izvršavanju utvrdenih obaveza i dužnosti. U tom okviru mora :
- cuvati sredstva i imovinu kojima upravlja i da se prema njima odnosi sa dužnom pažnjom,
- ulagati licne i strucne sposobnosti pri radu i ekonomicno i racionalno koristiti povjerenu opremu i druga sredstva rada,
- sa odgovornošcu obavljati rad i izvršavati obaveze i dužnosti koje je preuzeo zasnivanjem radnog odnosa,
- stalno usavršavati svoje radne sposobnosti, znanje i iskustvo,
- savjesno vršiti preuzetu funkciju,
- cuvati poslovnu tajnu i, po propisima, rukovati povjerljivim materijalima,
- poduzimati mjere zaštite na radu i odbrane imovine,
- svojim ponašanjem ne nanositi štetu ugledu Fakulteta,
- izvršavati odluke i zakljucke dekana, organa upravljanja i strucnih organa.
Narušavanje radnih obaveza iz ovog clana smatra se težom povredom radne dužnosti.


XVI CUVANJE ZAPISNIKA I ODLUKA

Clan 185.
O svakoj sjednici organa upravljanja i strucnih organa na Fakultetu vodi se zapisnik. Zapisnik vodi referent za opšte poslove ili zaposlenik kojeg odredi sekretar Fakulteta.

Clan 186.
Ako zakonom nije drugacije odredeno, u zapisnik se unose sljedeci podaci : vrijeme i mjesto održavanja sjednice, imena prisutnih i odsutnih clanova, utvrdeni dnevni red, podaci o predlagacu, odnosno ko podnosi prijedlog, sažet prikaz raspravljanja, prijedlozi i mišljenja pojedinih clanova, te zakljucci i odluke koje su usvojene, sa konstatacijom broja glasova "za , « protiv » i «uzdržanih» od glasanja.

Clan 187.
Zapisnik sa sjednice se cita na prvoj narednoj sjednici i nakon pretresanja se usvaja Usvojeni zapisnik potpisuje predsjednik organa i zapisnicar.
Zapisnici organa upravljanja , strucnih organa i drugih organa cuvaju se u arhivi Fakulteta, kao dokumenti trajne vrijednosti.
Bliže odredbe o vodenju, cuvanju, dostavljanju materijala i zapisnika i dr. sadrži Poslovnik odredenog organa upravljanja, odnosno strucnog organa.


XVII POSTUPAK DONOŠENJA PRAVILA I DRUGIH OPŠTIH AKATA

Clan 188.
Pravila i druge opšte akte donosi Upravni odbor Fakulteta vecinom glasova od ukupnog broja clanova Upravnog odbora, a na prijedlog Nastavno-naucnog vijeca i dekana Fakulteta.

Clan 189.
Izmjene i dopune ovih Pravila i drugih opštih akata vrše se po postupku po kojem su i doneseni.

Clan 190.
Tumacenje odredaba ovih Pravila i drugih opštih akata daje Upravni odbor Fakulteta.


XVIII PRELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE

Clan 191.
Sastavni dio ovih Pravila je Nastavni plan dodiplomskog studija na ovom Fakultetu.

Clan 192.
Student kojem je dozvoljeno da svoja prava stavi u stanje mirovanja, nastavice studij po nastavnom planu koji važi u vrijeme kada je aktivirao svoja prava.

Clan 193.
Ova Pravila stupaju na snagu osmog dana od dana objavljivanja na oglasnoj ploci Fakulteta.

Predsjednik Upravnog odbora:
Mostar, Salem Bubalo, dipl. prav.